บทความโดย พญ.สุธีรา เอื้อไพโรจน์กิจ https://www.doctorbreastfeeding.com/
นมแพะ นมควาย ดีกว่านมวัว จริงหรือไม่? มีข้อดี-ข้อเสียเมื่อเปรียบเทียบกับนมวัวอย่างไรบ้าง กินแล้วอาการภูมิแพ้จะดีขึ้นจริงหรือไม่ ?
อาการแพ้โปรตีนนมวัว มีหลายรูปแบบ ที่พบได้บ่อย คือ
- อาการแพ้ผิวหนัง เกิดผื่นลมพิษ ผื่นแดงคันตามตัวลูบแล้วสากคล้ายกระดาษทราย
- อาการระบบทางเดินหายใจ มีอาการคัดจมูก น้ำมูกไหล คันจมูก คันตา น้ำตาไหล หายใจหอบเสียงดังวี้ด ไอเรื้อรัง นอนกรน
- อาการระบบทางเดินอาหาร เช่น อาเจียน ท้องผูก ท้องเสีย ท้องอืด ปวดท้องโคลิก
- ส่วนอาการที่พบได้น้อยแต่รุนแรงคือ ช็อค เสียชีวิต
ทารกที่ได้รับการวินิจฉัยว่าแพ้โปรตีนนมวัว จะมีอาการดีขึ้นเมื่อเปลี่ยนไปกินนมอื่น ได้แก่
- นม neocate , nutramigen AA มีโปรตีนเป็นกรดอะมิโนซึ่งมีขนาดเล็กมาก จนกระตุ้นให้เกิดอาการแพ้น้อยมาก รสชาติพอใช้ได้ ราคาแพงมาก ค่านมเดือนละ 2 หมื่นกว่าบาท
- นม nutramigen , pregestimil , Dumex Pepti เป็นโปรตีนซึ่งขนาดใหญ่กว่ากรดอะมิโนเล็กน้อย จึงยังมีโอกาสเกิดอาการแพ้ได้ร้อยละ 10 ราคาแพง รสชาติไม่ดี
- นม nan HA หรือ enfalac HA หรือ Dumex HA ทำจากนมวัวที่ผ่านการย่อยโปรตีนขนาดใหญ่บางตัวให้มีขนาดเล็กลง จึงทำให้บางคนอาการดีขึ้นได้ หากคนนั้นแพ้โปรตีนตัวนั้นอยู่พอดี แต่ส่วนใหญ่จะไม่หาย เพราะยังแพ้โปรตีนขนาดใหญ่ที่ยังเหลืออยู่ รสชาติพอกินได้ ราคาแพงกว่านมสูตรปกติเล็กน้อย หลานป้าหมอกินนมสูตรนี้ตั้งแต่เกิด โตขึ้นมาเป็นโรคหอบหืด ต้องพ่นยาขยายหลอดลมทุกครั้งที่เป็นหวัด แอดมิทรพ.บ่อยมาก หลังจากเปลี่ยนเป็นนมถั่วเหลือง ไม่หอบอีกเลย
- นม prosobee หรือ isomil หรือ Dumex soy ทำจากถั่วเหลือง รสชาติพอใช้ ราคาแพงกว่านมสูตร HA เล็กน้อย แต่ประมาณร้อยละ 30 ของคนที่แพ้โปรตีนนมวัว จะมีอาการแพ้โปรตีนถั่วเหลืองด้วย
- นมแพะ นมควาย DG โปรตีนในนมแพะบางตัวเหมือนกับที่อยู่ในนมวัว จึงมีโอกาสแพ้ได้มากกว่านมถั่ว แต่บางคนกินนมแพะได้โดยไม่แพ้ แสดงว่าโปรตีนที่เขาแพ้เป็นชนิดที่ไม่พบในนมแพะ นมแพะมีรสชาติดี แต่ราคาค่อนข้างแพงเนื่องจากต้องผ่านกระบวนการเติมสารต่างๆที่จำเป็นหลายอย่าง เพราะลำพังนมแพะสด มีคุณค่าทางอาหารไม่เพียงพอกับการเจริญเติบโตของทารก ขาดวิตะมินหลายตัว เช่น บี 6 บี 12 วิตะมินซี วิตะมินดี และโฟลิค
- ถ้าเด็กอายุมากกว่า 1 ปีที่แพ้นมวัว ไม่มีความจำเป็นต้องกินนมผงสำหรับทารกแล้ว อาจเปลี่ยนจากนมถั่วหรือนมแพะชนิดผงไปเป็นชนิดกล่อง UHT ได้ ยกเว้นรายที่ต้องกินนมสูตรพิเศษ 2 อันดับแรก จะต้องใช้ชนิดเดิมไปจนกว่าจะหายแพ้ ซึ่งร้อยละ 60 จะหายที่อายุ 4 ปี และร้อยละ 80 จะหายที่อายุ 6 ปี
สำหรับเด็กที่ไม่ได้มีปัญหาแพ้โปรตีนนมวัว แต่เมื่อกินนมวัวแล้วมีปัญหาท้องอืดหรือย่อยยาก อาจเป็นเพราะย่อยไขมันหรือน้ำตาลแลคโตสจำนวนมากที่อยู่ในนมวัวไม่ไหว เมื่อเปลี่ยนมากินนมถั่วหรือนมแพะจะมีอาการดีขึ้น เพราะในนมแพะมีไขมันและแลคโตสต่ำกว่า และในนมถั่วไม่มีไขมันย่อยยากและน้ำตาลแลคโตสเลย อาการจึงดีขึ้นเมื่อเปลี่ยนนม
สาเหตุสำคัญที่ลูกมีอาการแพ้นมวัว หรือ นมถั่วเหลือง มักเกิดจาก มีประวัติภูมิแพ้ในครอบครัว หรือ การที่คุณแม่กินนมวัว นมถั่วเหลืองเพื่อบำรุงครรภ์ โดยเชื่อว่า จะทำให้ได้รับสารอาหารครบถ้วน และ เป็นแหล่งแคลเซียมที่ดี ประกอบกับคุณแม่ยุคใหม่ชอบการบริโภคขนมเบเกอรี่ ชีส เนย ไอศครีม จึงทำให้ได้รับโปรตีนนมวัวเข้าไปมากเกินไป จนกระตุ้นให้ลูกเกิดอาการแพ้ได้ ป้าหมอจึงแนะนำว่า หญิงตั้งครรภ์ไม่ควรกินนมวัว นมถั่วเหลือง ผลิตภัณฑ์นมวัว แต่ให้กินอาหาร 5 หมู่ให้หลากหลาย กินแคลเซียมจากอาหารที่มีแคลเซียมสูง เช่น ผักใบเขียว ปลาเล็กปลาน้อย เต้าหู้ กุ้งแห้ง กะปิ เมล็ดงาดำ เมล็ดแฟล็กซ์ และ แคลเซียมเม็ดที่คุณหมอสูติให้ ก็เพียงพอแล้วค่ะ